Docker dla administratora – praktyczny przewodnik po monitoringu i diagnostyce kontenerów

W codziennej pracy administratora nie chodzi o to, żeby „tylko działało”. Chodzi o to, żeby wiedzieć dlaczego działa, kiedy może przestać działać, i jak szybko to naprawić, kiedy coś pójdzie nie tak.

Docker ułatwia zarządzanie środowiskami aplikacyjnymi, ale też wprowadza nowe sposoby myślenia o monitorowaniu, logach, sieciach i przestrzeni dyskowej. Ten wpis to zestaw narzędzi i komend przydatnych dla administratora, który chce mieć nad kontenerami kontrolę – zarówno w kontekście działania, jak i zasobów.

🔍 Sprawdzanie stanu kontenerów

Wszystkie kontenery, również te zatrzymane

docker ps -a

Zaczynam od tej komendy niemal zawsze, gdy coś nie działa. Pokazuje wszystkie kontenery – nie tylko te aktywne, ale też te zakończone. To pozwala szybko wychwycić, czy coś nie wystartowało albo się nie wykrzaczyło chwilę po uruchomieniu.

Lista dostępnych obrazów

docker images

Warto co jakiś czas rzucić okiem na to, co się zgromadziło na hoście. Nieużywane obrazy potrafią zająć gigabajty. Jeśli aplikacja korzysta ze starej wersji obrazu, to też szybko to zauważysz.

Diagnostyka kontenerów

Wejście do działającego kontenera

docker exec -it <ID> bash

Czasem żaden log nie powie Ci tyle, co zwykłe top, ps albo sprawdzenie pliku konfiguracyjnego. Dzięki exec możesz wejść do środka i dokładnie przeanalizować, co się dzieje. To jedna z moich ulubionych metod diagnozy.

Szczegółowa inspekcja parametrów

docker inspect <nazwa>

Kiedy kontener nie może się połączyć z bazą albo coś nie działa sieciowo, najczęściej sięgam po inspect. Pozwala zobaczyć IP kontenera, jego mounty, zmienne środowiskowe, sieć, a nawet dokładny entrypoint.

Monitoring zasobów kontenerów

docker stats

To jak odpowiednik htop dla Dockera. Widok w czasie rzeczywistym pokazuje, który kontener obciąża CPU, który zjada RAM i czy coś nie wymknęło się spod kontroli. Przydatne zarówno przy podejrzeniach o wycieki pamięci, jak i zwykłym profilowaniu.

Logi i analiza działania aplikacji

Podgląd logów z ostatniego okresu

docker logs --since 10m <ID>

Jeśli aplikacja padła przed chwilą – warto sięgnąć po logi z ostatnich minut. Można szybko złapać błędy inicjalizacji, stacktrace czy nieudane połączenia sieciowe.

Logi w czasie rzeczywistym

docker logs -f <nazwa>

Śledzenie logów „na żywo” jest nieocenione podczas restartów albo przy pracy z kontenerami, które są niestabilne. Dzięki temu możesz dosłownie patrzeć, jak kontener działa linijka po linijce.

Sieć i połączenia między kontenerami

Lista aktywnych sieci

docker network ls

Przyda się, jeśli masz więcej niż jedną aplikację i chcesz się upewnić, że wszystkie komponenty „siedzą” w tej samej sieci. Niejedna godzina została stracona na problemy z DNS-em w Dockerze…

Inspekcja połączenia sieciowego

docker run -it --network=nazwa_networku alpine ping nazwa_kontenera

Dobry, szybki sposób na przetestowanie połączenia między kontenerami. Jeśli ping nie działa, to wiesz, że problem leży w sieci – i nie musisz zgadywać, czy to aplikacja, czy infrastruktura.

Kontrola przestrzeni i cleanup

Sprawdzenie zajętości przez Dockera

docker system df

To taki odpowiednik df -h, ale dla Dockera. Pokazuje, ile miejsca zajmują obrazy, wolumeny, kontenery. Warto zaglądać tu co jakiś czas, zwłaszcza gdy host działa na SSD i miejsce szybko się kończy.

Bardziej szczegółowy podgląd zajętości

docker system df -v

Tu widać, które zasoby są aktualnie powiązane z kontenerami, a które tylko zalegają. Jeśli nie jesteś pewien, co można bezpiecznie usunąć – ta komenda rozwiewa wątpliwości.

Usuwanie nieużywanych danych

docker system prune -a

Z czasem robi się bałagan: zatrzymane kontenery, stare obrazy, zapomniane wolumeny. Ta komenda robi gruntowne porządki. Tylko warto wcześniej dwa razy pomyśleć, żeby nie wyrzucić czegoś potrzebnego.

Zarządzanie zasobami i bezpieczeństwo

Ograniczenie zużycia CPU i RAM

docker run --cpus=".5" --memory="100m" <nazwa>

Czasami aplikacja zaczyna zachowywać się jak „wirus” – zjada wszystkie zasoby i dusi inne procesy. Wtedy przydają się ograniczenia. Możesz też z góry je ustawić, jeśli kontener ma działać tylko jako pomocniczy proces lub worker.

Uruchamianie kontenera bez dostępu do sieci

docker run -d --network=none <nazwa>

Przy testach bezpieczeństwa lub kiedy masz kontener wykonujący zadania lokalnie, odcięcie od sieci pozwala zminimalizować ryzyko, że coś wymknie się na zewnątrz.

Zarządzanie kontenerami

Zatrzymanie problematycznego kontenera

docker stop <id/nazwa>

Jeśli coś się zawiesiło albo generuje zbyt duże obciążenie, można to natychmiast przerwać. To pierwsza reakcja w sytuacjach awaryjnych.

Usunięcie zbędnych kontenerów

docker rm $(docker ps -a -q -f "status=exited")

Po testach zostaje mnóstwo śmieciowych kontenerów. Usunięcie tych, które już się zakończyły, pozwala utrzymać środowisko w czystości i uniknąć chaosu.

Kilka końcowych wskazówek

Monitoruj cyklicznie: nawet jeśli wszystko działa – warto regularnie zaglądać do stats, logs, df, inspect.
Automatyzuj czyszczenie: w środowiskach testowych możesz dodać cotygodniowe docker system prune.
Zbieraj logi z poziomu hosta (np. przez journald, Fluentd, Promtail) – Dockerowe logi bywają ulotne.
Używaj nazw i tagów w sposób opisowy – np. nginx-dev, api-v1.2. Ułatwia to identyfikację.

Na zakończenie

Z punktu widzenia administratora kontenery nie są magiczną czarną skrzynką – to po prostu nowa warstwa do monitorowania i zarządzania. Dobrze skonfigurowane środowisko kontenerowe może być bardziej przewidywalne i czystsze niż klasyczne podejście, ale tylko wtedy, gdy masz nad nim realną kontrolę.

Ten wpis to tylko zestaw startowy. Kursów w internecie jest naprawdę sporo. Ja mogę polecic KodeKlud.com . Chyba jest też dostępny na Udemy. Otworzył mi oczy na diagnozowanie dockerów czy pisania własnych Dockerfile.